Voorgevel van de kathedraal van Florence – Een historische en artistieke analyse

De Kathedraal van Florence of Kathedraal van Santa Maria del Fiore, ook bekend als de Duomo, is een zeer beroemd gebouw dat de genialiteit van de Renaissanceperiode vertegenwoordigt. Het is een zeer belangrijk en herkenbaar symbool van Florence.

De gevel zoals we die vandaag de dag zien, is echter een product van het romantische historisme uit de 19e eeuw, dat tussen 1876 en 1886 werd ontworpen door architect Emilio de Fabris. In dit artikel onderzoeken we de geschiedenis en kunst van gevels, op een overzichtelijke en boeiende manier.

Overzicht van de geschiedenis van de gevel

Oorspronkelijk werd de gevel van de Duomo ontworpen door Arnolfo di Cambio, een bekende architect uit die tijd. Na zijn dood in 1302 bleef de gevel echter onafgemaakt. Het ontwerp van Arnolfo is zichtbaar in het fresco "Madonna della Misericordia" uit 1342 in het Bigallo Museum, en wordt verder uitgewerkt in een aquarel van Bernardino Poccetti, die is ondergebracht in het Opera del Duomo Museum. Dit ontwerp werd rond 1587 ontmanteld voor een moderne vervanging, voorgesteld door Bernardo Buontalenti, een hofarchitect van de groothertogen van de Medici. De gotische bekleding werd verwijderd, waarbij enkele marmeren delen werden hergebruikt voor de nieuwe vloer in Santa Maria del Fiore, en de sculpturen werden grotendeels verplaatst naar de Opera del Duomo, nu een museum.

Artistieke elementen en innovaties

Vijf beelden van Arnolfo zijn bijzonder opmerkelijk: San Zanobi, Santa Reparata, Madonna col Bambino, Madonna della Natività en Bonifacio VIII. Deze werken, met name de Madonna col Bambino met ongewone glazen ogen, tonen de overgang van romaanse naar vroege renaissancekunst. De eerste drie maakten oorspronkelijk deel uit van de lunette van het centrale portaal en beeldden thema's af die vergelijkbaar zijn met de moderne façade: de verheerlijking van de Moeder Gods, aan wie de basiliek is gewijd.

De moderne gevel van Emilio de Fabris

De Fabris heeft geweldig werk geleverd aan de voorgevel van het gebouw door gotisch design te combineren met de bestaande renaissancestijl. Het is een geweldig voorbeeld van romantisch historisme uit de 19e eeuw. De witte, groene en rode marmeren bekleding, de beelden, roosvensters, mozaïeken en torenspitsen dragen allemaal bij aan een harmonieuze maar toch onderscheidende uitstraling die de kathedraal, de klokkentoren van Giotto en het Baptisterium aanvult. Het onderste deel van de voorgevel is voorzien van wapenschilden ter nagedachtenis aan de Florentijnse families die de bouw financierden.

Donatello's bijdrage

Onder de opmerkelijke sculpturen verdient het standbeeld van St. John van Donatello een speciale vermelding. Dit standbeeld, dat nu in het museum staat en in opdracht in 1408 werd gemaakt en na acht jaar werd voltooid, was oorspronkelijk ontworpen voor de hoge positie van de gevel. Donatello's genialiteit is duidelijk zichtbaar in de optische correctie die hij toepaste, waardoor het standbeeld er proportioneel uitzag als je het van onderaf bekijkt.

De Facade Model Collectie

De Antiphonary Room in het museum herbergt verschillende modellen voor de gevel die Arnolfo's ontwerp moest vervangen. Ondanks een wedstrijd in 1491 vond de jury geen van de projecten overtuigend genoeg, wat leidde tot een langdurige periode van besluiteloosheid over het ontwerp van de gevel.